Eternit asbest [Verleden, verbod & alternatief]

Wanneer je meer te weten wilt komen over Eternit Asbest en de bijhorende geschiedenis in België, dan merk je dat Eternit synoniem werd voor asbestcementproducten. Eternit begon hier met de productie vanaf begin 20e eeuw en groeide uit tot marktleider tot het gebruik in 1998 verboden werd wegens de ernstige gezondheidsrisico’s zoals mesothelioom. Vandaag zijn er alternatieven ontwikkeld zoals vezelcement zonder asbest. In dit artikel kom je alles te weten over het verleden van Eternit en asbest, het verloop naar het verbod in België, de gezondheidsimpact, hoe je Eternit-asbest herkent en wat de alternatieven zijn.

Wat is Eternit en hoe was hun rol in het gebruik van asbest in België?

Eternit was het Belgische bedrijf dat vanaf 1905 de productie van asbestcement begon, na de licentie van de uitvinder Ludwig Hatschek te verkrijgen. De naam Eternit komt uit het Latijnse woord aeternitas (eeuwigheid) en stond symbool voor de duurzame eigenschappen van het materiaal.

Gratis offerte

Wie was Ludwig Hatschek en wat ontwikkelde hij?

Ludwig Hatschek, een Oostenrijks industrieel, ontwikkelde in 1900 een procestechniek om cement en asbestvezels te mengen tot dunne, sterke platen, bekend als Eternitplaten.

Wanneer en waar begon de productie in België?

De productie startte in 1905 door Alfons Emsens in Haren bij Brussel en werd later uitgebreid naar Kapelle-op-den-Bos (1923) en Goor (1936).

Welke producten vervaardigde Eternit met asbest?

De producten waren voornamelijk:

• Golfplaten
• Gevelbekleding
• Dakleien
• Buisleidingen

Hierbij bedroeg het aandeel asbestvezels ongeveer 10 à 15% die in cement werden verankerd.

Waarom en wanneer werd asbest verboden in België?

Het gebruik van asbest werd verboden vanwege bewezen gezondheidsrisico’s, in België officieel in 1998.

Welke maatregelen werden genomen vóór het verbod?

Vanaf eind jaren ’80 werden steeds strengere regels ingevoerd:

• Verplichte waarschuwingen bij verkoop
• Verbod op losse asbestvezels
• Beperkingen op het gebruik van bepaalde soorten asbest zoals amfibolen

Wanneer stopte Eternit met de productie van asbestproducten?

Eternit stopte vrijwillig in 1997 met de productie om te anticiperen op de nakende wettelijke verstrengingen.

Wanneer werd het verbod Europees breed geregeld?

Het volledige Europese verbod trad in werking in 2005, waarbij alle vormen van verwerking, verkoop en hergebruik verboden werden.

Wat waren de gezondheidsrisico’s verbonden aan Eternit asbest?

De belangrijkste gezondheidsrisico’s van Eternit asbest komen voort uit het vrijkomen van fijne asbestvezels bij beschadiging.

| Ziektes veroorzaakt door asbestblootstelling | Beschrijving |
|——————————–|——————————–|
| Mesothelioom | Een agressieve kanker van het long- of buikvlies |
| Asbestose | Chronische longaandoening door littekenvorming |
| Longkanker | Geassocieerd met langdurige blootstelling |

De latentietijd voor ziekteontwikkeling kan oplopen tot 45 jaar na blootstelling.

Hoe herken je Eternit-producten die asbest bevatten?

Er zijn enkele kenmerken waarmee je Eternit producten met asbest kunt herkennen.

| Kenmerk | Omschrijving |
|—————-|——————————–|
| Productiedatum | Producten vóór 1992 bevatten bijna altijd asbest |
| Merknaam | Eternit-logo met ouder type opschrift |
| Uiterlijk | Grijs, korrelig of vezelig oppervlak |
| Certificaten | Soms aangeduid met ATG- of BENOR-keuring voor asbestvrije producten na 1990 |

Wat zijn typische toepassingen waar Eternit-asbest werd gebruikt?

• Daken en gevels (vlakke platen, golfplaten)
• Waterleidingen
• Ventilatiekanalen

Wat gebeurde er met bestaande Eternit-asbestproducten na het verbod?

Hoewel nieuw gebruik verboden werd, bleef Eternit-asbest aanwezig in bestaande gebouwen.

Wat zijn de regels rond bestaande Eternit asbestproducten?

• Renovatie of verwijdering moet verlopen via een erkend asbestverwijderaar (TRACIMAT-certificatie verplicht).
• Bij beschadiging moet de overheid (gemeente of OVAM) verplicht worden ingelicht.

Bestond er nog verkoop na 1998?

Bestaande voorraden asbestcementproducten werden nog enkele jaren opgemaakt en deels geëxporteerd naar niet-Europese landen tot 2005.

Welke alternatieven gebruikt Eternit vandaag?

Na het verbod ontwikkelde Etex Group, eigenaar van Eternit, nieuwe formules.

| Alternatief | Samenstelling | Voordelen |
|—————–|—————————-|—————-|
| Vezelcement | Cement + cellulosevezels (Nutec) | Brandwerend, waterbestendig, niet-toxisch |
| Synthetische vezels | Polyester, polypropyleen | Flexibel en licht |

Wat is Nutec?

Nutec is een type vezelcement dat bestaat uit cement en cellulosevezels, veilig en zonder asbest.

Is Eternit vandaag nog actief als merk in België?

Ja, Eternit blijft actief als merk binnen de Etex Group en specialiseert zich nu in asbestvrije bouwmaterialen.

Wat produceert Eternit vandaag voornamelijk?

• Dakleien uit vezelcement
• Gevelpanelen
• Bouwplaten voor wanden en vloeren

Alle producten zijn sinds 2005 permanent 100% asbestvrij.

Hoe moet je omgaan met Eternit asbestproducten bij renovatie?

Voor renovatieprojecten is voorzichtigheid geboden bij mogelijke aanwezigheid van Eternit-asbest.

Wat zijn de stappen bij renovatie met Eternit-asbest?

• Contact opnemen met een gecertificeerd asbestdeskundige (type B keurmerk).
• Laten uitvoeren van een asbestinventaris.
• Indien aanwezig: professionele verwijdering verplicht.

Wat zijn de kosten voor het verwijderen van Eternit asbest?

De kosten verschillen sterk afhankelijk van hoeveelheid, bereikbaarheid en toestand.

| Item | Richtprijs |
|———————|—————-|
| Asbestinventaris | €250 – €500 |
| Verwijdering dakplaten | €20 – €35/m² |
| Verwijdering gevelplaten | €25 – €40/m² |

Zijn er subsidies beschikbaar in België?

In Vlaanderen kan je beroep doen op sloopsubsidies en asbestverwijdering-premies via Fluvius of OVAM.

Wat zijn de veiligheidsvoorschriften bij het omgaan met asbest?

Werken met Eternit-asbest moet volledig conform wettelijke richtlijnen.

Belangrijkste veiligheidsmaatregelen

• Gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (P3-masker, beschermpak)
• Nat werken om stofvorming te vermijden
• Gesloten verpakking en aangeduide transport via erkend afvalbedrijf

Wettelijke verplichtingen

• Erkend asbestverwijderaar inschakelen bij niet-hechtgebonden asbest
• Asbest of Eternit-afval niet via huishoudelijk afval verwijderen

Eternit speelde een centrale rol in de introductie van asbestcementproducten in België, maar door de bewezen gezondheidsrisico’s werd het gebruik verboden. Sinds 1998 worden bestaande Eternit-asbesttoepassingen zorgvuldig beheerd of verwijderd, terwijl Eternit zelf zich heruitvond met vezelcement-oplossingen zonder asbest. Ben je bezig met renovatie of sloop, dan blijft een professionele inventarisatie en verwijdering verplicht om veilige woon- en werkomgevingen te garanderen.

Professionele ondersteuning nodig voor asbestverwijdering, renovatie of advies? Vertrouw dan op Praesy voor gecertificeerde begeleiding en oplossingen.