Een asbestkoord is een flexibel isolatiemateriaal, vaak vervaardigd uit wit asbest (chrysotiel), gebruikt voor thermische isolatie tot wel 500°C. In België zijn dergelijke toepassingen tot de late jaren 80 gangbaar geweest. Visuele inspectie is niet voldoende om een asbestkoord betrouwbaar te identificeren, omdat deze materialen sterk lijken op moderne, niet-gevaarlijke alternatieven. Professionele laboratoriumanalyse is de enige sluitende methode om de samenstelling vast te stellen. In dit artikel lees je alles over hoe je asbestkoorden herkent, ontdekt je de belangrijkste toepassingen in woningen en industrie, én krijg je een overzicht van de wettelijk voorgeschreven stappen voor een veilige verwijdering en sanering. We baseren ons hiervoor op actuele Belgische regelgeving en praktijkervaring.
Hoe kan je asbestkoorden herkennen?
Asbestkoorden herkennen gebeurt voornamelijk door ouderdomsanalyse, visuele inspectie en professionele staalname.
Welke uiterlijke kenmerken hebben asbestkoorden?
De uiterlijke kenmerken van asbestkoorden zijn:
- Kleur: wit, grijzig, geel of occasionally lichtbruin
- Textuur: vezelig, ruw of geweven in koord- of bandvorm
- Slijtagebeeld: broosheid en vezelverlies bij ouderdom
Vanaf welk bouwjaar moet je extra waakzaam zijn?
Voor gebouwen gebouwd vóór 1998 (Belgische asbestban) is extra waakzaamheid geboden. Gebouwen van vóór 1980 vertonen het hoogste risico, omdat asbesttoepassingen toen wijdverspreid waren.
Hoe betrouwbaar is visuele inspectie?
Visuele inspectie is onvoldoende betrouwbaar. Een definitieve vaststelling vereist microscopische analyse (PLM of SEM) of een asbestinventaris door een gecertificeerd deskundige.
Waar werden asbestkoorden het vaakst toegepast?
Asbestkoorden kenden gebruik in verwarmingsinstallaties, industriële apparaten en isolatietechnieken.
In welke huishoudelijke toepassingen vind je asbestkoorden?
De meest voorkomende huishoudelijke toepassingen zijn:
- Afdichtingen rond oven-, kachel- en boilerdeuren
- Isolatieringen in rookkanalen of schoorstenen
- Pakkingmateriaal voor gaskachels en waterboilers
Welke industriële toepassingen zijn typisch?
In industrieomgevingen werden ze ingezet voor:
- Thermische isolatie en pakkingen van turbines, pompen en compressoren
- Brandwerende afdichtingen in ventilatiesystemen
- Isolatie van leidingen in chemische installaties
Waarom werd asbest gekozen voor deze toepassingen?
Asbest werd gekozen omwille van zijn:
- Hoge hittebestendigheid (tot boven 500°C)
- Uitstekende mechanische sterkte
- Weerstand tegen chemische stoffen
Hoe weet je met zekerheid of een koord asbest bevat?
Zekerheid verkrijg je enkel via professionele staalname met daaropvolgende laboratoriumanalyse. Methoden zijn:
- Polarisatiemicroscopie (PLM)
- Scanning Elektronen Microscopie (SEM)
Wat zegt de Belgische wetgeving over asbestinventaris?
De Belgische Codex Welzijn op het Werk verplicht een asbestinventaris voor elke werkgever en bij overdracht van vastgoed ouder dan 2001. Vanaf 2022 geldt ook de verplichting om een asbestattest voor verkooptransacties te hebben.
Hoe wordt veilige verwijdering van asbestkoorden aangepakt?
Veilige verwijdering vereist opleiding, bescherming en correct afvalbeheer.
Welke stappen bevat een veilige verwijdering?
De stappen zijn:
- Asbestinventaris opstellen
- Werkgebied afbakenen en luchtdicht maken (containment)
- Persoonlijke bescherming dragen (P3-masker, coverall)
- Verwijderen zonder breken of vezelverspreiding
- Verpakken in dubbel asbestfolie voor transport
- Afvoer naar erkend verwerker
Mag ik zelf asbestkoord verwijderen?
In België geldt: particulieren mogen kleine hoeveelheden hechtgebonden asbest zelf verwijderen mits voorafgaande melding bij de gemeente. Beschadigd, losgebonden of omvangrijk asbestkordmateriaal vereist verplichte inzet van gecertificeerde asbestverwijderaars.
Wat zijn de gezondheidsrisico’s bij blootstelling aan asbestkoorden?
De gezondheidsrisico’s bij blootstelling zijn aanzienlijk:
- Asbestose: verlittekening van de longen
- Mesothelioom: zeldzame, agressieve vorm van kanker
- Longkanker: verhoogde kans bij langdurige blootstelling
Zelfs korte of eenmalige blootstelling kan risico’s veroorzaken, zeker bij beschadigde of verweerde koorden.
Wat kost de professionele verwijdering van asbestkoorden in België?
De kosten voor professionele verwijdering variëren. De richtprijzen zijn:
| Omvang | Gemiddelde prijs |
| — | — |
| Kleine hoeveelheid (<5m²) | €500 – €1.000 |
| Middelgroot project (5-20m²) | €1.000 – €3.000 |
| Grote sanering (>20m²) | €3.000+ en offerte op maat |
Prijs is afhankelijk van:
- Bereikbaarheid van het materiaal
- Nodige beveiligingsmaatregelen
- Verwerkingstarieven erkend verwerkingsbedrijf
Welke bedrijven zijn erkend voor asbestverwijdering?
In België zijn alleen bedrijven met erkenning door OVAM (Vlaanderen) of het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) bevoegd om asbest professioneel te saneren.
Waar vind je erkende asbestverwijderaars?
Erkende bedrijven kan je vinden via:
- OVAM Erkenningslijst
- BIM Geregistreerde aannemerslijst
- Lokale gemeentelijke asbestloketten
| Regio | Instantie | Opzoeklocatie |
| — | — | — |
| Vlaanderen | OVAM | www.ovam.be |
| Brussel | BIM | www.leefmilieu.brussels |
| Wallonië | SPW Environnement | www.environnement.wallonie.be |
Wat zijn tips voor veilige omgang met asbestkoorden vóór verwijdering?
Tips voor veilige omgang zijn:
- Niet breken, niet snijden, niet plooien
- Nat houden om vezelvorming te vermijden
- Werkgebied beperken en goed ventileren naar buiten (niet circuleren)
- PBM’s dragen zodra koord wordt benaderd
Asbestkoorden correct herkennen, toepassingen begrijpen en veilig verwijderen in België vereist kennis, voorzichtigheid en wettelijke naleving. Bij twijfel over de aanwezigheid van asbest in koorden is een professionele analyse onontbeerlijk. Verwijder nooit zelf beschadigde of losrakende asbestkoorden, aangezien dit ernstige gezondheidsrisico’s inhoudt. Schakel een erkend saneringsbedrijf in en volg Belgische regelgeving strikt op. Voor meer ondersteuning en offertes kan je terecht bij Praesy, jouw betrouwbare gids voor asbestbeheer.