Wil je weten of jouw schoorsteen asbest bevat en wat je dan moet doen? Asbest werd tot 1998 veelvuldig gebruikt in de bouw van schoorstenen in België, en vormt vandaag nog steeds een gevaar als het beschadigd is. De blootstelling aan asbestvezels verhoogt het risico op ziekten zoals longkanker, mesothelioom en asbestose. In dit artikel lees je hoe je asbest in je schoorsteen herkent, wat de gevaren zijn, en hoe een veilige verwijdering in zijn werk gaat. Ontdek praktische tips, wettelijke verplichtingen en antwoorden op veelgestelde vragen.
Wat zijn de gevaren van asbest in een schoorsteen?
De gevaren van asbest in een schoorsteen bestaan uit de vrijgave van vezels bij beschadiging of slijtage, die ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
Asbest bestaat uit microscopische vezels die, eenmaal ingeademd, zich nestelen in de longen en leiden tot aandoeningen zoals:
- Longkanker
- Mesothelioom (kanker van het borst- en buikvlies)
- Asbestose (chronische longziekte)
Hechtgebonden asbest, gebruikt in producten zoals asbestcement, vormt weinig risico zolang het materiaal onbeschadigd blijft. Losgebonden asbest of beschadigd materiaal daarentegen, kan gevaarlijke hoeveelheden vezels afgeven. Volgens de Belgische overheid (OVAM) komen problemen vaak voor tijdens renovatiewerken of slijtage.
Wanneer vormt asbest in een schoorsteen echt een gevaar?
Asbest in een schoorsteen vormt een gevaar als:
- De schoorsteen zichtbaar beschadigd is (scheuren, afbrokkeling).
- Er gewerkt wordt aan de schoorsteen zonder de juiste voorzorgsmaatregelen.
- De schoorsteen oude cementering bevat die verpoederd is.
Wat gebeurt er als je asbestvezels inademt?
Bij het inademen van asbestvezels:
- Worden de vezels niet afgebroken door het lichaam.
- Veroorzaken zij op lange termijn ontstekingen en littekenvorming.
- Ontstaan kankerachtige processen na decennia, aldus het Agentschap Zorg en Gezondheid.
Hoe herken je of een schoorsteen asbest bevat?
Je herkent asbest in een schoorsteen meestal aan de bouwdatum en specifieke materiaaleigenschappen.
Asbest werd in België veel gebruikt in woningen gebouwd vóór 1998. Elementen die wijzen op asbest:
- Asbestcement: Grijs-witte platen of buizen met cementachtig uitzicht.
- Asbestisolatie: Wit, broos en vezelig materiaal binnen rookkanalen.
- Asbestvezelplaten: Vaak rood of grijs van kleur en hard.
Een waarschuwingslijst voor herkenning van asbest in schoorstenen:
| Kenmerk | Indicatie |
|————-|—————|
| Bouwjaar | Vóór 1998 |
| Kleur | Grijs-wit, rood-grijs |
| Textuur | Hard, cementachtig of naaldvormig vezelig |
| Slijtage | Scheuren, afschilfering, poederafzetting |
Kan je zelf asbest herkennen zonder testen?
Nee, asbest kan niet zonder microscopisch onderzoek 100% zeker worden herkend.
Een professioneel laboratorium moet een asbestinventarisatie uitvoeren waarbij materiaalstalen worden geanalyseerd.
Welke soorten asbest komen het vaakst voor in schoorstenen?
De soorten asbest die het vaakst aanwezig zijn in schoorstenen zijn:
- Chrysotiel (wit asbest): Tot 95% van de toepassingen.
- Amosiet (bruin asbest): Vooral bij isolatiematerialen.
- Crocidoliet (blauw asbest): Zeer gevaarlijk, vooral bij oude installaties.
Hoe verloopt een professionele asbestinventarisatie?
Een professionele asbestinventarisatie verloopt in duidelijke stappen om elk risico in kaart te brengen.
De standaardprocedure bevat:
- Visuele inspectie door een gecertificeerd inspecteur.
- Monstering van verdacht materiaal.
- Laboratoriumanalyse volgens ISO 17025-normen.
- Rapportering met type asbest en risicobeoordeling.
Wanneer is een asbestinventarisatie verplicht?
Een inventarisatie is verplicht:
- Bij renovaties van gebouwen ouder dan 2001.
- Voor verkoop van woningen vanaf november 2022 verplicht in Vlaanderen (Asbestattest).
Hoeveel kost een asbestinventarisatie?
De kostprijs ligt gemiddeld tussen €350 en €800, afhankelijk van de oppervlakte, volgens Praesy.
Hoe veilig een schoorsteen met asbest onderhouden?
Om een schoorsteen met asbest veilig te onderhouden, is minimale interventie vereist.
Essentiële richtlijnen zijn:
- Laat het materiaal ongemoeid indien intact.
- Voorkom boren, zagen of slijpen.
- Laat inspectieoverstijgende handelingen uitvoeren door gecertificeerde bedrijven.
Mag je zelf een schoorsteen met asbest herstellen?
Nee, enkel erkende asbestverwijderaars mogen handelingen stellen bij beschadigd materiaal.
Zelf klussen verhoogt het risico op vrijgave van kankerverwekkende vezels.
Wanneer moet een asbestschoorsteen zeker verwijderd worden?
Een asbestschoorsteen moet verwijderd worden:
- Bij zichtbare slijtage en beschadiging.
- Bij geplande grote renovaties.
- Wanneer het asbestmateriaal niet-hechtgebonden is.
De beslissingscriteria zijn wettelijk vastgelegd door OVAM.
Hoe verloopt het verwijderen van asbest in een schoorsteen?
Het verwijderen van asbest in een schoorsteen gebeurt streng gereglementeerd en in fasen.
De standaardstappen zijn:
- Aanmelding bij de gemeente.
- Afsluiten werkzone en negatieve luchtdruk creëren.
- Gebruik van adembescherming (FFP3-maskers) en beschermkleding.
- Nat verwijderen om stofvrij te werken.
- Verpakking in luchtdichte asbestzakken.
- Afvoer naar vergunde afvalverwerking.
- Eindcontrole en vrijgavemeting door erkend laboratorium.
Wie mag asbest verwijderen?
Verwijdering mag enkel gebeuren door een:
- Erkend asbestverwijderaar (zoals erkend onder Kwaliteitskader Asbestafbouw).
- Collectieve burgerinzamelingen zoals bij sommige steden en gemeenten, maar alleen voor beperkt hechtgebonden asbest.
Wat zijn de kosten om asbest uit een schoorsteen te verwijderen?
De kosten om asbest uit een schoorsteen te verwijderen liggen gemiddeld tussen €1.000 en €3.000.
Dit bedrag is afhankelijk van:
- De hoeveelheid asbesthoudend materiaal.
- De moeilijkheidsgraad van de werken (hoogte, toegankelijkheid).
- Noodzakelijke luchtdichtings-, beschermings-, en zuiveringsmaatregelen.
Welke factoren bepalen de prijs?
Naast hoeveelheid en moeilijkheidsgraad bepalen ook:
- De gekozen erkende firma.
- De aanwezigheid van subsidies of gemeentelijke tussenkomsten.
Bestaan er subsidies voor het verwijderen van asbest?
Ja, in België bestaan er verschillende subsidiemogelijkheden voor asbestverwijdering in schoorstenen.
Enkele voorbeelden:
| Subsidie | Beschrijving |
|————–|——————|
| Asbestafbouwpremie (Vlaanderen) | Bij gedeeltelijke of volledige verwijdering van asbesttoepassingen.|
| Gemeentelijke steunmaatregelen | Projectgebonden subsidies, vaak in samenwerking met OVAM |
Subsidies kunnen bedragen tot €300 per ton verwijderde asbest toepassingen, afhankelijk van de regio.
Hoe vraag je een subsidie aan?
De stappen zijn:
- Contacteer je gemeente.
- Vraag de aanvraagformulieren aan.
- Lever de nodige documenten in (facturen erkend bedrijf + eindverslag).
Welke verplichtingen gelden bij verkoop van een woning met asbest?
Sinds 23 november 2022 is het asbestattest verplicht bij de verkoop van woningen gebouwd vóór 2001 in Vlaanderen.
Het attest toont:
- Of er asbesthoudende materialen aanwezig zijn.
- Wat hun staat is.
- Adviezen voor beheer of verwijdering.
Iedere verkoper moet een erkend deskundige asbestinventarisatie inschakelen om het attest op te maken.
Een asbesthoudende schoorsteen vormt enkel een gevaar bij beschadiging of ondeskundig ingrijpen. In België is het herkennen, veilig beheren en correct laten verwijderen van asbest sterk gereguleerd. Dankzij initiatieven zoals de verplichte asbestinventarisatie bij verkoop én mogelijke subsidies, wordt het veiliger en eenvoudiger gemaakt voor woningeigenaars om stappen te ondernemen. Laat altijd een gecertificeerd bedrijf zoals Praesy het werk uitvoeren om jezelf en anderen te beschermen tegen de dodelijke risico’s van asbestvezels.
Geïnteresseerd in professioneel asbestonderzoek en vrijblijvende offerte? Praesy helpt je graag verder.