Asbest werd tot 1993 veelvuldig gebruikt in bouwmaterialen in België, waaronder dakpannen, leien en golfplaten. De aanwezigheid van asbest brengt ernstige gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals asbestose en mesothelioom, volgens gegevens van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. Daarom is het uiterst belangrijk om na te gaan of oude dakbedekkingen asbest bevatten. In dit artikel ontdek je hoe je asbest dakpannen kan herkennen, welke visuele tekens daarop wijzen, waarom de aanwezigheid van een NT-markering belangrijk is, en hoe je op een veilige en wettelijk correcte manier asbest dakpannen laat verwijderen door een erkend bedrijf. We behandelen ook de regelgeving in Vlaanderen via OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) en geven praktische tips om risico’s te vermijden.
Wat zijn asbest dakpannen?
Asbest dakpannen zijn dakbedekkingen waarin asbestvezels verwerkt zijn om ze steviger, brandveiliger en duurzamer te maken. De types asbest die hierin voorkomen zijn meestal chrysotiel (wit asbest), soms amosiet (bruin asbest) of crocidoliet (blauw asbest). Deze dakpannen werden geproduceerd vóór het Belgische asbestverbod in 1993.
Hoe verschilt asbest in dakpannen van asbest in leien of golfplaten?
Asbest in dakpannen komt minder vaak voor dan in leien of golfplaten, omdat traditionele keramische dakpannen vrijwel nooit asbest bevatten. Het risico zit vaak in:
- Kunststof cementachtige dakpannen
- Onderliggende dakbeschotplaten
- Afdichtingsmaterialen
In welke periode werden asbesthoudende dakpannen geproduceerd?
Asbesthoudende dakpannen werden geproduceerd tussen 1945 en 1993, met een piek tussen 1960 en 1985.
Hoe kan je asbest dakpannen herkennen?
Asbest dakpannen kun je herkennen aan specifieke kenmerken zoals het type markering, leeftijd en visuele kenmerken. De belangrijkste methoden worden hieronder besproken.
Waarom is de NT-markering belangrijk bij herkenning?
De NT-markering duidt op “Niet Toxisch” (asbestvrij). Dakbedekkingen met een NT-nummer zoals NT12345 zijn veilig volgens de normen van de Belgische Bouwfederatie. Ontbreekt zo’n markering, dan is een aanwezigheid van asbest waarschijnlijk.
Welke visuele kenmerken wijzen op asbest?
De visuele kenmerken van asbesthoudende dakonderdelen zijn:
- Vezelige breuklijnen
- Grijswitte of lichtgrijze kleur
- Honingraatstructuur in het oppervlak
- Witte spikkels of verkleuringen
Deze tekenen zijn zeker aanwezig bij onderliggende asbestcement dakbeschotplaten, gesteund door de asbestrichtlijnen van OVAM.
Hoe speelt ouderdom een rol bij de herkenning?
Als de dakconstructie dateert van vóór 1993, is de kans aanzienlijk groter dat ze asbest bevat. Volgens een OVAM-studie bevatten gebouwen van vóór 1990 in 7 op 10 gevallen asbesthoudende materialen.
Wat is het risico als je asbest dakpannen beschadigt?
Beschadigde asbest dakpannen kunnen kleine losse asbestvezels vrijlaten. Het vrijkomen van vezels verhoogt het risico op ernstige aandoeningen zoals:
- Asbestose (longlijden veroorzaakt door inademing van vezels)
- Longkanker
- Mesothelioom (kanker van het longvlies)
Volgens het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid zijn deze ziekten vaak niet behandelbaar.
Hoe kan je zeker weten dat dakpannen asbest bevatten?
Om definitieve zekerheid te verkrijgen is er professioneel onderzoek nodig.
Wat houdt professionele asbestanalyse in?
Een erkend asbestdeskundige neemt monsters en laat deze analyseren in een geaccrediteerd laboratorium volgens de B-methodologie (Belgische Certificeringsnorm). De analyse bepaalt met zekerheid of de dakpannen asbest bevatten.
Wat kost een labo-analyse van asbest?
De gemiddelde kost voor een asbeststaal-analyse varieert tussen €150 en €250 inclusief reportage, volgens de tarieven van gecertificeerde Belgische laboratoria.
Wat zijn de wettelijke verplichtingen bij verwijderen van asbest dakpannen?
In België gelden strikte regels voor het verwijderen van asbestmaterialen, onder toezicht van OVAM en de FOD WASO (Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg).
Wanneer moet je een sloopmelding doen?
Voor afbraakwerken waarbij asbest vrijkomt, moet je:
- Een sloopopvolgingsplan laten opmaken vanaf 1m³ te verwijderen materiaal.
- Minstens 5 werkdagen op voorhand een melding doen bij de gemeente.
Wie mag asbest dakpannen verwijderen?
Alleen een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf mag de werken uitvoeren, gecertificeerd onder het Codex Asbest KB van 16 maart 2006.
Hoe verloopt de professionele verwijdering van asbest dakpannen?
De correcte verwijdering van asbest dakmaterialen volgt strikte stappen.
Welke bescherming wordt gebruikt?
Professionele verwijderaars gebruiken:
- Type 5/6 beschermende overall
- FFP3-mondmaskers
- Luchtafzuiging en onderdrukcabines
Wat zijn de stappen van het verwijderingsproces?
De verwijdering verloopt als volgt:
- Afsluiten van het gebied
- Nat maken van de ondergrond ter voorkoming van stofvorming
- Demontage van dakpannen zonder breken
- Plaatsen van de dakpannen in dubbele verpakkingen
- Transport naar een vergunde stortplaats
Waar kan je terecht voor erkende asbestverwijderaars?
Een lijst van gecertificeerde bedrijven is terug te vinden op de website van OVAM onder de rubriek “erkende asbestdeskundigen en sloopaannemers”.
Kan Praesy helpen met asbestverwijdering?
Ja, bij Praesy kan je vrijblijvend advies aanvragen over professionele asbestinventarisaties en gecertificeerde verwijderaars in Vlaanderen.
Wat kost het verwijderen van asbest dakpannen?
De kosten hangen af van verschillende factoren:
- Volume: vanaf ca. €25 per m²
- Toegang: meerprijs bij moeilijk bereikbaar dak
- Transport en stortkosten: tussen €200 – €450 per ton
Gemiddeld kost het verwijderen van dakpannen bij een standaard huis (100 m² dakoppervlak) tussen de €3.000 en €5.000, inclusief inventarisatie, verwijdering en afvoer.
Wat zijn alternatieven na het verwijderen van asbest dakpannen?
Na verwijdering zijn er veilige en duurzame alternatieven zoals:
| Alternatief | Eigenschap | Levensduur |
|—————|——————————-|——————–|
| Keramische pannen | 100% asbestvrij, natuurlijke uitstraling | >50 jaar |
| Betonnen dakpannen | Goedkoper, zware belasting | 30-40 jaar |
| Metalen dakplaten | Lichtgewicht, snel te leggen | 30-50 jaar |
Wat moet je absoluut vermijden bij asbest dakpannen?
- Zelf verwijderen zonder opleiding
- Breken of zagen van het materiaal
- Onbevoegd transporteren of storten
Deze handelingen leiden volgens OVAM-wetgeving tot zware sancties: een boete tot €60.000 of strafrechtelijke vervolging.
Asbest dakpannen zijn nog veel aanwezig in oudere Belgische woningen. Herkenning vergt nauwkeurige inspectie aan de hand van visuele kenmerken en NT-markeringen, maar absolute zekerheid bekom je enkel via een professionele labo-analyse. Bij verwijdering zijn wettelijke procedures verplicht, en werken uitsluitend met erkende verwijderaars is essentieel om gezondheidsschade en hoge boetes te vermijden. Laat je professioneel begeleiden via erkende partijen zoals Praesy om veilig, correct en conform de wet asbesthoudende dakbedekking te verwijderen.
Meer weten of offerte aanvragen? Contacteer Praesy vrijblijvend!