Dankzij duidelijke regels voor asbest, zoals opgesteld door OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij), weet je dat een woning in België die vóór 2001 gebouwd is vermoedelijk asbest bevat. In 2025 treedt bovendien een nieuwe verplichting in werking die eist dat eigenaars van gebouwen gebouwd vóór 2001 bij verkoop een asbestattest moeten kunnen voorleggen. De risico’s van asbest zijn niet min: zelfs kleine hoeveelheden losgekomen vezels kunnen ernstige ziektes veroorzaken zoals longkanker, asbestose en mesothelioom, aldus het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). In dit artikel lees je alles over hoe je asbest kunt herkennen, welke verplichtingen je in 2025 in België moet volgen en welke gezondheidsrisico’s ermee gepaard gaan.
Welke materialen in huis bevatten vaak asbest?
Materialen waarin vaak asbest werd verwerkt zijn onder andere golfplaten, asbestcement dakbedekking, leidingisolatie en vinylvloerbedekking. Deze toepassingen zijn volgens de richtlijnen van OVAM kenmerkend voor gebouwen uit de periode vóór het asbestverbod van 2001.
Waar kan je asbest aantreffen in een woning?
Mogelijke plaatsen waar asbest aanwezig is, zijn:
- Daken: golfplaten, leien
- Gevels: gevelbekleding
- Binnenmuren: wanden en plafonds
- Vloeren: vinyltegels
- Installaties: oude verwarmingsbuizen of elektriciteitskasten
Hoe herken je visueel asbesthoudende materialen?
Visueel herken je asbest vaak aan:
- Grijze of witte vezelige structuur
- Golfvorm bij platen
- Geperste patronen bij oude vloerbekleding
Een definitieve vaststelling vereist echter microscopische analyse.
Wanneer is een asbestanalyse verplicht?
Een asbestanalyse (ook wel asbestinventaris genoemd) is verplicht in Vlaanderen bij verkoop en bepaalde renovaties vanaf 2022, en verstrengt verder in 2025.
Bij welke transacties of werken moet je een asbestattest kunnen voorleggen?
Een asbestattest is verplicht:
- Sinds 23 november 2022 bij verkoop van panden gebouwd vóór 2001
- Vanaf 2032 wordt een asbestattest verplicht voor élke gebouweneigenaar
Wie mag een asbestattest opmaken?
Alleen een gecertificeerd asbestdeskundige inventarisatie (ADI), erkend door OVAM, mag een wettelijk geldig attest opstellen.
Wat houdt het asbestactieplan 2040 in?
Het Asbestafbouwbeleid Vlaanderen 2040 van OVAM streeft naar een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040.
Wat betekent “asbestveilig”?
Een gebouw is asbestveilig als:
- Alle zichtbare en bereikbare risicovolle asbesttoepassingen verwijderd zijn
- De overblijvende toepassingen geen risico vormen voor gebruikers
Welke prioriteiten gelden volgens het beleid?
- Verwijderen risicovolle toepassingen, zoals beschadigde golfplaten
- Preventieve sanering bij renovatie én verkoop
Wat verandert er in 2025 rond asbestverplichtingen in België?
De grootste verandering in 2025 is de verplichtstelling van een asbestattest bij elke verkoop van een gebouw uit vóór 2001.
Wat gebeurt er als je geen asbestattest hebt bij verkoop?
Bij het ontbreken van een geldig attest:
- Mag de notaris de akte niet verlijden
- Kan de verkoper sancties en boetes krijgen van de Vlaamse overheid
Hoe gevaarlijk is asbest na beschadiging?
Beschadigd asbest vormt een ernstig gezondheidsrisico door het vrijkomen van asbestvezels.
Welke ziekten veroorzaakt asbestblootstelling?
De ziekten die samenhangen met asbestblootstelling zijn:
- Mesothelioom (kanker borst- en buikvlies)
- Asbestose (bindweefselvorming in longen)
- Longkanker
Hoeveel vezels zijn gevaarlijk voor de gezondheid?
Er bestaat geen veilige ondergrens. Zelfs een korte blootstelling aan lage concentraties asbestvezels kan decennia later gezondheidsproblemen veroorzaken.
Hoe moet je omgaan met mogelijk asbesthoudende materialen?
Veiligheid primeert bij omgang met (vermoedelijk) asbesthoudend materiaal.
Wanneer moet je een erkend asbestverwijderaar inschakelen?
Je moet een erkend bedrijf inhuren bij:
- Verwijdering van niet-hechtgebonden asbest (brokkelig, los)
- Grote hoeveelheden hechtgebonden asbest
- Professionele renovatiewerken
Mag je zelf asbesthoudend materiaal verwijderen?
In Vlaanderen mag je onder strikte voorwaarden zelf kleine hoeveelheden hechtgebonden asbest verwijderen, mits:
- Beschermende uitrusting (P3-masker, wegwerpoverall)
- Bevochtigen van materialen
- Gebruik van minimale mechanische belasting
Wanneer is asbest hechtgebonden of niet-hechtgebonden?
Het onderscheid tussen hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest bepaalt de risico’s.
| Type | Eigenschappen |
|————————-|————————————————————————————|
| Hechtgebonden | Asbestvezels stevig ingebed in materiaal (bv. golfplaten) |
| Niet-hechtgebonden | Losse vezels, makkelijk vrijgekomen (bv. oude isolatiematerialen) |
Hechtgebonden asbest is veiliger zolang het in goede staat blijft. Niet-hechtgebonden asbest is extreem risicovol en vereist specialistische verwijdering.
Welke premies en subsidies bestaan er om asbest te verwijderen?
De Vlaamse overheid stimuleert asbestsanering via uiteenlopende steunmaatregelen.
Welke financiële steun kan je aanvragen?
- Premie voor asbestverwijdering gecombineerd met dakisolatie via Fluvius
- Gemeentelijke subsidies voor sanering en veilige verwerking
- Korting op afvalverwerkingstarieven bij erkende inzamelpunten
Hoe verloopt een professionele asbestsanering?
Een professionele sanering volgt een gestructureerd proces.
De standaardstappen zijn:
- Asbestinventaris opstellen
- Werkzone afbakenen in onderdruk (om verspreiding te vermijden)
- Verwijderen en verpakken van asbesthoudende materialen
- Afval afvoeren naar erkende verwerker
- Vrijgavemeting uitvoeren om veiligheid te garanderen
Slotwoord: waarom is een correcte omgang met asbest essentieel?
De correcte omgang met asbest is essentieel om ernstige gezondheidsproblemen bij jezelf en je omgeving te voorkomen. Door tijdig een asbestattest te laten opmaken, professionele sanering na te streven waar nodig en de nieuwe verplichtingen voor 2025 strikt na te leven, draag je actief bij aan een asbestveilig Vlaanderen tegen 2040.
Op zoek naar advies of hulp bij asbest in je woning? Praesy helpt je stap voor stap met een erkende oplossing.