Wil je snel en veilig asbest kunnen opsporen zonder monsters naar een laboratorium te sturen? De asbestmeter biedt een innovatieve oplossing: via nabij-infrarood spectroscopie (NiR) detecteert dit toestel binnen enkele seconden asbestvezels in materialen, zoals golfplaten, leien en isolatiemateriaal. Deze methode is erkend door onderzoeksinstituten zoals TNO en wordt intensief gebruikt door Belgische specialisten zoals Tauw en Ortageo. In dit artikel ontdek je alles over de werking van de asbestmeter, de voordelen die deze technologie biedt tegenover klassieke technieken en de belangrijkste inzichten rond betrouwbaarheid.
Wat is een asbestmeter en hoe werkt het?
De asbestmeter is een mobiel detectietoestel dat gebruik maakt van nabij-infrarood spectroscopie (NiR) om snel en veilig asbest in vaste materialen te identificeren.
De belangrijkste kenmerken van dit proces zijn:
- Spectrale analyse: De meter moet de absorptie van nabij-infrarood licht door een materiaal en vergelijkt deze met referentiespectra van bekende asbesttypes zoals chrysotiel en amosiet.
- Direct resultaat: Resultaten zijn binnen 10 seconden beschikbaar, zonder labo-analyse.
- Geen benodigde staalnames: Vrachtmonstertransport of destructieve staalname is overbodig.
Hoe vergelijkt NiR-technologie zich met andere detectietechnieken?
Nabij-infrarood spectroscopie (NiR) detecteert de aanwezigheid van hydroxylgroepen (OH-groepen) in het kristalrooster van asbestvezels. Dit verschilt van technieken zoals röntgenfluorescentie (XRF) die zich richten op metaal-ionen, waardoor NiR bijzonder geschikt is voor golfplaten en leien[3].
Voor welke typen materialen kan een asbestmeter gebruikt worden?
De materialen waarin de asbestmeter voornamelijk wordt toegepast zijn:
- Golfplaten (Eternit)
- Leien (dak en gevel)
- Leidingen en buizen (isolatiematerialen)
- Cementtoepassingen
Welke voordelen biedt een asbestmeter?
De voordelen van een asbestmeter zijn veelzijdig en verklaren de populariteit van het toestel in België.
De belangrijkste voordelen zijn:
- Snelheid: Analyse in 10 seconden[6].
- Veiligheid: Geen vezelverspreiding omdat staalnames niet nodig zijn[3].
- Kostenbesparing: Geen labo-, verzend- en wachttijdkosten[1].
- Gebruiksgemak: Direct gebruik op daken, moeilijk bereikbare plaatsen en andere risicozones[7].
Hoe snel levert een asbestmeter resultaten?
Resultaten met een NiR-asbestmeter worden gemiddeld binnen 10 tot 20 seconden na meting weergegeven, afhankelijk van het type materiaal en de toestand ervan[3][6].
Hoe verhoogt een asbestmeter de veiligheid tijdens inspecties?
De asbestmeter elimineert risico’s omdat geen fysiek staal wordt genomen, waardoor de kans op blootstelling aan loskomende asbestvezels drastisch daalt[3][7].
Hoe beïnvloedt de asbestmeter de kostprijs van een asbestonderzoek?
Een analyse met een asbestmeter kost gemiddeld tussen €50 en €150 per locatie, afhankelijk van aantal meetpunten. Omdat geen laboanalyse vereist is, bespaart dit gemiddeld 30% tot 50% van de traditionele inspectiekosten[6][7].
Hoe betrouwbaar is een asbestmeter?
De betrouwbaarheid van een asbestmeter is bevestigd door onafhankelijk onderzoek, waaronder validatie door TNO, een van de meest gerenommeerde onderzoeksinstituten in Europa[3].
De kernpunten:
- Validatie TNO: Vergelijking met laboratoriumtechnieken toont een hoge correlatie (>90%) voor materialen zoals golfplaten en leien.
- Detectiebeperking: De meter detecteert aanwezigheid van asbest maar meet niet de concentratie of hoeveelheid vezels in de lucht[1][3].
Wat zegt onderzoek over de nauwkeurigheid van de asbestmeter?
Onderzoek van TNO uit Nederland toont dat de nauwkeurigheid voor golfplaten boven 90% ligt, mits correct gebruik en goede kalibratie[3].
In welke situaties kan een extra laboratoriumcontrole nog nodig zijn?
Een extra controle wordt aangeraden als:
- Het materiaal sterk verweerd of zwaar vervuild is.
- De meting afwijkende resultaten toont of niet overeenkomt met visuele inspectie.
Welke apparaten worden gebruikt als asbestmeter in België?
De meest gebruikte toestellen in België zijn:
- MicroPHAZIR™ AS (leverancier: Thermo Fisher Scientific)
- Handheld NiR-scanners van Ortageo en Tauw
Beide toestellen maken gebruik van ingebouwde spectroscopische sensors en geautomatiseerde analysemodule voor aanwezigheid- of afwezigheidsrapportage.
Wanneer is het gebruik van een asbestmeter aangeraden?
Gebruik van de asbestmeter is specifiek aangewezen in de volgende situaties:
- Pre-verkoop verplichtingen voor woningen ouder dan 2001.
- Snelle screening van grote oppervlaktes zoals daken voor renovatie.
- Recente schade waarbij mogelijke uitloging van asbestvezels vermoed wordt.
Waarin verschilt een asbestmeter van luchtmetingen?
De asbestmeter detecteert asbest in vaste materialen. Voor luchtmetingen (vezelconcentraties) wordt een andere techniek gebruikt: Scanning Elektronenmicroscopie (SEM) of Fasemicroscopie (FAM).
Waarom kan een asbestmeter geen vezelconcentraties meten?
De asbestmeter werkt op basis van infraroodabsorptie door vaste stoffen. Vezelconcentraties vereisen optische vergroting en telling van losse vezels in luchtstalen, wat onmogelijk is met enkel spectroscopie.
Mag een asbestinventaris uitsluitend worden gemaakt met een asbestmeter?
Een volledige en rechtsgeldige asbestinventaris vereist nog steeds een erkende inspectie door gecertificeerde asbestdeskundigen. De asbestmeter kan hier wel als screeningstool in het vooronderzoek een grote tijdbesparing opleveren.
Wat zijn de zwakke punten of beperkingen van de asbestmeter?
De hoofdbeperkingen van de asbestmeter zijn:
- Geen uitsluitsel over asbesttype als meerdere types aanwezig zijn.
- Aanwezigheid/detectie maar géén kwantificering van de hoeveelheid asbestvezels.
- Beperkte diepteanalyse: enkel materiaaloppervlak wordt geanalyseerd, niet onderliggende lagen.
Welke erkende bedrijven bieden asbestmeting met meter in België?
De belangrijkste bedrijven die directe metingen aanbieden zijn:
- Tauw Belgium
- Ortageo
- Crud België
- AsbestScan.be
Deze bedrijven werken met gecertificeerde toestellen en deskundige operatoren.
De asbestmeter is een uitzonderlijk nuttig instrument voor snelle, veilige en kostenbesparende detectie van asbest in bouwmaterialen. Dankzij nabij-infrarood spectroscopie biedt het directe resultaten zonder de risico’s die gepaard gaan met staalname en laboratoriumanalyse. Ondersteund door validaties van oa. TNO en toegepast door bedrijven als Tauw en Ortageo, bewijst de asbestmeter zich als een betrouwbare oplossing voor preventieve inspecties en asbestinventarisaties. Voor officiële certificatie blijft een volledige inventaris echter verplicht volgens de Belgische regelgeving.